Mini Kiwi - Aktinidia ostrolistna i pstrolistna.

Czy w naszym klimacie możemy uprawiać kiwi ? Otóż, tak ! Gatunki kiwi, które możemy uprawiać w Polsce to aktinidia ostrolistna (Actinidia arguta) oraz aktinidia pstrolistna (Actinidia colomicta). Owoce kiwi pochodzą od aktinidii chińskiej (Actinidia deliciosa), która nie występuje u nas ze względu na zbyt chłodny klimat. Naturalnie występuje ona w Chinach, a uprawiana jest w Nowej Zelandii, we Włoszech, Hiszpanii, Grecji i Francji.

Aktinidia ostrolistna i pstrolistna to pnącza bardzo podobne do siebie, różniące się jedynie zabarwieniem liści i siłą wzrostu. Liście aktinidii pstrolistnej są trójbarwne – zielono-biało-różowe. Pnącze to dorasta tylko do 5 m, podczas gdy gatunek ostrolistny osiąga długość 15 m. Jego walorem jest jesienne, intensywnie żółte przebarwienie liści.

Aktinidia ostrolistna (łac. Actinidia arguta) potrzebuje do 150 dni bez przymrozków aby zaowocować. Z jednej dorosłej rośliny można uzyskać 10–20 kg owoców. Aktinidie zaczynają owocować 3–4 lata po posadzeniu. Aktinidie to dynamicznie rosnące pnącza owijające się pędami wokół podpór. Rośliny na plantacjach uprawiane są przy połączonych konstrukcjach w kształcie litery T – takie prowadzenie oraz regularne cięcie zapewnia najobfitsze owocowanie aktinidii.

Amatorskie plantacje można zakładać także na siatkach ogrodzeniowych lub konstrukcjach przyściennych.

Odmianami, które sprawdziły się na plantacjach produkcyjnych są:

• ‘Ananasnaya’,

• ‘Geneva’,

• ‘Weiki’ F.

Niezwykle plenna jest także polska odmiana ‘Rogów’ o zielonych owocach, a także nowa odmiana ‘Bingo’ o zielonym miąższu i intensywnie różowym rumieńcu. Większość aktinidii to rośliny dwupienne, dlatego aby pozyskać owoce trzeba posadzić w pobliżu siebie formę męską i żeńską. Uniwersalnym zapylaczem odmian żeńskich aktinidii ostrolistnej jest ‘Weiki’ M.

Aktinidia pstrolistna to ciekawe pnącze ogrodowe o walorach dekoracyjnych i jadalnych owocach. Rośnie umiarkowanie silnie, dorasta do 2-3 m wysokości i jest niższa od swojej kuzynki aktinidii ostrolistnej. Aktinidia pstrolistna sadzona jest przede wszystkim z uwagi na ostro piłkowane, zielono-purpurowe liście, które dekoracyjnie się przebarwiają (obficiej na osobnikach męskich rosnących w słońcu) tworząc białe lub białoróżowe plamki. Kwiaty aktinidii pstrolistnej są pachnące, białe lub białoróżowe, pojawiają się na przełomie maja i czerwca na pędach tegorocznych.

Do zapylenia kwiatów i uzyskania owoców zaleca się w sąsiedztwie odmian żeńskich ('Dr Szymanowski', 'Sentyabrskaya') sadzić odmiany męskie ('Adam'). Aktinidia pstrolistna rodzi małe, słodkie owoce o gładkiej skórce (nazywane kiwi), które dojrzewają nierównomiernie na przełomie sierpnia i września.

Owoce aktinidii cenione są ze względu na doskonałe walory smakowe, ale głównie za bardzo dużą zawartość witamin i mikroelementów, dlatego nazywane są mianem „bomby witaminowej”. Zawierają bardzo dużo witamin: C ,E, B ; ponadto potas, cynk, sód, pektyny, cukry.

Spożywanie owoców aktindii :

- zapobiega przeziębieniom,

- ułatwia leczenie grypy,

- działa kojąco na nerwy,

- oczyszcza organizm ludzki z toksyn,

- przeciwdziała zmianom miażdżycowym,

- przeciwdziała zaparciom.

Owoce są małe mają ok. 2,5 cm i można je jeść ze skórką. Można je : suszyć, marynować, robić dżemy, nalewki.

Aktinidia jest doskonała dla osób palących, gdyż zawiera dużo witaminy E, która jest degradowana przez dym papierosowy. Są bogatym źródłem związków fenolowych, karotenoidów i luteiny.

Kalendarz prac:

Wiosna - rośliny możemy sadzić jak tylko ziemia rozmarznie. Odmiany o mniejszej mrozoodporności okrywać na noc przed przymrozkami. Zasilić nawozem kiedy tylko ruszy wegetacja i tuż przed kwietnieniem

Lato - pędy owowcujące skrócić na 5-6 listków powyżej zawiązków owoców. Pędy na późniejsze owocowanie należy zostawić. Męskie pędy kwiatowe ciąć po zakończeniu kwietnienia

Zimia - Ciąć pędy martwe, poskręcane oraz zbędne pędy boczne, a także pędy które owocowały już poraz drugi.