Pigwa czy pigwowiec?

Pigwa i pigwowiec są mylone, bo mają podobne nazwy. Rośliny te różnią się pokrojem, wielkością, barwą kwiatów. Które z nich są bardziej ozdobne a którego owoce są smaczniejsze? Które z nich posadzić w ogrodzie? Pigwa to biało kwitnące nieduże drzewo, pigwowiec zaś to krzew obsypany najczęściej czerwonymi kwiatami.

Pigwa pospolita (Cydonia oblonga). Pochodzi z Azji, ale dobrze rośnie też w Europie. Ma pokrój krzewu lub drzewa i wysokość nawet 8 m (u nas osiąga zwykle 2-3 m). Według niektórych legend to owoc pigwy skusił Ewę. Starożytni Grecy i Rzymianie poświęcili go Afrodycie i Wenus. Pigwa ma szerokoeliptyczne liście które na wierzchu są ciemnozielone a od spodu szaro omszone. Kwitnie późną wiosną, w końcu maja lub na początku czerwca. Kwiaty są jasnoróżowe lub białe. Większość jej odmian nie zapyla się własnym pyłkiem, trzeba więc sadzić dwie odmiany kwitnące jednocześnie. Owoce o kształcie jabłka lub gruszki początkowo są omszone, później pokryte woskowym nalotem. Dojrzewają w październiku. Po zerwaniu powinny kilka dni, a nawet tygodni poleżeć w domu. Zmieniają wówczas barwę z zielonej na żółtą i wydzielają przyjemny aromat. W naszym klimacie pigwa może przemarzać, nie nadaje się więc do uprawy w sadach, ale dobrze rośnie w przydomowym ogrodzie, w ciepłym osłoniętym miejscu. Potrzebuje gleby żyznej i próchnicznej, o lekko kwaśnym odczynie, zasobnej w wodę ponieważ ma płytki system korzeniowy.

Pigwowiec(Chaenomeles) to krzew ozdobny i użytkowy, wysokości od 1 do 2 m. Ozdobne są jego różnokolorowe kwiaty – czerwone, różowe lub pomarańczowe, pojawiające się w kwietniu-maju. Owoce o średnicy 2-5 cm są, podobnie jak u pigwy, aromatyczne, bogate w witaminę C i pektyny, niezdatne do spożywania na surowo, nadają się do przetworów. Pigwowce mają małe wymagania – dobrze rosną w przeciętnej glebie, w miejscach słonecznych lub półcienistych. Są odporne na suszę i mróz. Jedynym koniecznym zabiegiem pielęgnacyjnym jest przycinanie. Pigwowce należy formować po kwitnieniu – usuwać pędy z miejsc zagęszczonych a także najstarsze, rozrośnięte gałęzie. Można rozmnażać je z nasion lub przez odkłady.

Uprawiane są trzy jego gatunki:

• pigwowiec japoński (Chaenomeles japonica),

• pigwowiec okazały (Chaenomeles speciosa),

• pigwowiec pośredni (Chaenomeles x superba).

A więc podsumujmy czym różnią się te dwie podobne rośliny :

1. Wyglądem. Pigwa ma owoce duże, wielkości gruszki, mocno pachnące. Skórka pigwy polskiej zazwyczaj jest lekko woskowata, lepiąca. Dojrzałe owoce nie są zbyt twarde. Pigwowiec ma owoce małe, okrągłe, twarde. Skórka jest bardzo gładka w dotyku.

2. Smakiem. Dojrzałe pigwy są dość neutralne w smaku, bardzo aromatyczne. Pigwowiec również ładnie pachnie, jednak jest dużo bardziej kwaskowaty.

3. Zachowaniem w gotowaniu. Pigwowiec zawiera więcej pektyn (substancji żelujących) od pigwy, ma ostry, zdecydowany smak. Pigwa również zawiera pektyny (ale mniej), pod wpływem długiego gotowania z dodatkiem cukru zmienia kolor na czerwony (więcej możecie poczytać w poście o pigwie). Rozpada się szybciej niż pigwowiec.

4. Dostępnością. W handlu zazwyczaj spotykane są pigwy polskie, tureckie, greckie. Pigwowce pochodzą zazwyczaj z Polski (to dość popularny, przydomowy krzew).

5. Trudność może sprawić odróżnienie pigwy od pigwowca chińskiego. Gatunek ten wygląda nieco inaczej niż pozostałe pigwowce. Jego owoce są wydłużone, kształtem bardzo zbliżone do owoców pigwy, choć zazwyczaj nieco mniejsze. Również po spojrzeniu na całą roślinę zmylić może brak cierni na pędach pigwowca chińskiego. Jednak w odróżnieniu od pigwy ma on wyraźnie piłkowane liście.

Właściwości owoców pigwy i owoców pigwowca

Owoce pigwy i pigwowca różnią się wyglądem, ale mają podobne właściwości, na pewno nie można ich jeść prosto z krzaka, są bardzo twarde i wymagają przetworzenia. W przepisach zazwyczaj brak rozróżnienia między tymi gatunkami owoców, choć wiadomo, że te z pigwowca są mniejsze, ale bardziej aromatyczne. Jednych i drugich używa się do przygotowywania konfitur, nalewek, kompotów, dżemów, galaretek, ze względu na oryginalny smak i aromat oraz bogactwo witamin (mają wielokrotnie więcej witaminy C niż cytryna). Można je dodać do mięsa, kiszonej kapusty, ciasta. Mają też zastosowanie w lecznictwie – działają ochładzająco, kojąco, powlekająco i rozmiękczająco. Pomagają w stanach zapalnych jamy ustnej, gardła i żołądka, a zewnętrznie w gojeniu stanów zapalnych spojówek, odmrożeń, zajadów, hemoroidów. Surowcem leczniczym są także nasiona pigwy łagodzące dolegliwości żołądkowe.