Maki w ogrodzie

     Z czym Ci się kojarzą, kiedy na nie patrzysz? Bo mnie z sielskimi, wiejskimi ogrodami, w których czas się zatrzymał lata, lata temu. Z wakacjami u babci, z polnymi łąkami, ze szczęściem i beztroską. Kiedyś cieszyły się dużą popularnością. Dziś powoli zaczynają wracać do łask, ale w bardziej uszlachetnionej formie. Ich pogniecione płatki wyglądem przypominają skrzydła motyla, który za wcześnie wydostał się ze swojego kokonu.

     W starożytności maki kojarzono z zapomnieniem. Ich usypiające i wprowadzające w narkotyczny stan działanie, tworzyło z maków roślinę rytualną łącząca ze sobą dwa światy - rzeczywisty i nierealny. Co jeszcze symbolizowały te malownicze kwiaty i z czym kojarzyły się naszym przodkom? Z pewnością maki kojarzyły się ze snem, czarami i płodnością :) Bukiety z maków wykorzystywano w ceremoniach pogrzebowych. Profilaktycznie - stanowił ochronę przed wiedźmami i czarownicami. Mak rozsypywano  przed wejściem do budynków gospodarskich, wierzono bowiem, że czarownice i inne złe stwory muszą policzyć wszystkie ziarenka rozsypanego maku zanim wejdą do gospodarstwa i rozpoczną w nim swą szkodliwą działalność. 

     Pozostałości tych wierzeń są widoczne w naszej kulturze do dzisiaj. Mak pojawia się przecież corocznie na Wigilijnym stole jako symbol właśnie płodności i dostatku, który ma nam towarzyszyć przez cały następny rok.

Maki to dość liczna roślina, która obejmuje około 100 gatunków roślin.

Mamy wśród nich rośliny jednoroczne - to maki ogrodowe, lekarskie i polne.

Mamy także rośliny dwu-letnie - mak alpejski i syberyjski

Oraz maki wieloletnie - tzw. maki wschodnie. 

     Maki różnią się miedzy sobą np wysokością.  Są odmiany karłowe, których wysokość waha się w granicach 40-50 cm, oraz takie które mogą dorosnąć nawet do 120 cm. Czym jeszcze? Przede wszystkim barwą kwiatów. Maki kojarzą się zwykle z czerwonym kolorem, ale przecież ich gama barw jest o wiele bogatsza. Czerwień - jak najbardziej, ale w różnych odcieniach - od bladego do ciemnego i intensywnego. Oprócz tego pomarańcz, krem, róż, biel, żółć. A to co je łączy - to głównie subtelność i delikatność. Łodygi maków są pojedyncze lub słabo rozgałęzione i całe owłosione. Owocem maku jest oczywiście makówka. Gdy makówka dojrzeje pod jej górną tarczą pojawiają się otworki, przez które wysypują się bardzo liczne nasiona.

     Maki polne są wysokie i mają duże pojedyncze kwiaty, których średnica może wynieść nawet 10 cm. Płatki są czerwone , pojedyncze i bardzo delikatne. No są nieodzownym symbolem słonecznej, polskiej wsi. Świetnie będą się prezentowały w naturalistycznych aranżacjach. Nie mają praktycznie żadnych wymagań, nie musimy ich nawozić, ani pielęgnować, Radzą sobie same. Jako, że są roślinami jednorocznymi - nasiona maków polnych wysiewamy rok w rok. Możemy wysiewać je nawet w marcu, o ile rabaty nie są przysypane śniegiem, ponieważ nasiona zachowują zdolność kiełkowania nawet w niskich temperaturach. Jakby nie było mak polny to chwast, który masowo zalewa łany zbóż. Masowo i .. niestety - pięknie.

     Maki lekarskie są kwiatami, których uprawa jest w Polsce zakazana od roku 2005.  Warto o tym pamiętać, ponieważ wielu miłośnikom ogrodów, mylą się one z makami polnymi. Makówki maku polnego w porównaniu z makówkami maku lekarskiego są o wiele mniejsze i mają nieco inny kształt – makówki z opium są okrągłe, zaś u maku polnego nieco podłużne. Nie występują one w stanie dzikim. Maki lekarskie uprawia się od ponad 2 tysięcy lat w celu pozyskania opium. Najstarsze informacje dotyczące wykorzystania narkotycznych właściwości maku lekarskiego zostały spisane ok 4 tys lat p.n.e na sumeryjskich tabliczkach. Jako, że nie można ich uprawiać, na tych kilku informacjach kończę wątek maków lekarskich.

     Maki ogrodowe potrafią  zachwycić swym wyglądem. Są bardziej masywne, a paleta ich barw nie jest już taka monotonna. Lubią rosnąć na stanowiskach słonecznych w glebach żyznych i wilgotnych. Możemy z nich robić bukiety, ponieważ wyglądają naprawdę imponująco.

     Mak alpejski jest rośliną, która doskonale sprawdzi się posadzona w ogródku skalnym. Ma ciepłe barwy od kremowej, przez żółtą, pomarańczową i  łososiową.  Jest niziutki. Dorasta do 20 cm wysokości, tworząc niskie darnie. Nie sposób pomylić go z inną odmianą.

     Mak syberyjski  znany jest pod nazwą mak nagołodygowy. Jego barwy są ciepłe i pastelowe. Kwiaty pojawiają się na szczytach bezlistnych łodyg. Oprócz tego, że pięknie wygląda - to jeszcze uroczo pachnie. I obficie kwitnie. Niewysoki ok 30-40 cm. Znajdzie się dla niego miejsce o gródku skalnym. 

     Mak wschodni - zwany jest też makiem tureckim. To już bylina wieloletnia. Jej korzenie są bardzo grube i raczej nie proponowałabym przesadzania, ponieważ można je przy tym zabiegu łatwo uszkodzić. Spektakularne kwitnienie rozpoczyna od maja i trwa ona 2-3 miesiące. Mak rozrasta się w szerokie kępy, a średnica jego kwiatów może wynieść nawet 20 cm. Po przekwitnięciu - na jesieni zaczyna tworzyć nowe rozety. Jest niewątpliwym królem rabat.

     Uprawa maków nie należy do czegoś szczególnie skomplikowanego i zazwyczaj wychodzi - nawet początkującym ogrodnikom.  Mak bardzo nie lubi przesadzania, więc od razu sadzimy go na miejsce docelowe. Nasiona możemy wysiewać od kwietnia, systematycznie np. co kilka dni. Zapewni nam to później ciągłość kwitnienia, bo kwiaty będą się pojawiać w różnych odstępach czasowych.  Mak to roślina tolerancyjna, jeżeli chodzi o glebę , w której rośnie. Jaką lubi najbardziej? Średnio suchą, średnio wilgotną. Żyzną, dobrze zdrenowaną i lekką.  A jakiej najbardziej nie lubią? Z pewnością przelanej i ciężkiej - bo w takich warunkach rośliny zaczynają po prostu gnić. Korzenie maków matka natura wyposażyła w zdolność gromadzenia wody, nie muszą w niej stać. Gdy brakuje im wody, to korzenie po prostu głębiej po nią sięgają. Co do stanowiska - słońce, słońce i jeszcze raz słońce. I jak najwięcej ciepła. Na zimę musimy je zabezpieczyć, ponieważ maki nie lubią mrozów.

Z grubsza to tyle. W razie pytań i wątpliwości - służę poradą. :)

P.

gleb suchych do średnio wilgotnych, dobrze zdrenowanych, lekkich i żyznych.

 gleb suchych do średnio wilgotnych, dobrze zdrenowanych, lekkich i żyzny

 gleb suchych do średnio wilgotnych, dobrze zdrenowanych, lekkich i żyznych