Rośliny ekspansywne - co zrobić, aby nie zarosły ogrodu?
Wśród wielu gatunków roślin są również takie, które przy niewielkich wymaganiach mają dużą siłę wzrostu i sporą zdolność do szybkiego rozrastania się wszerz. Są to tzw. rośliny ekspansywne, które posadzone w ogrodzie mogą wymknąć się spod kontroli. Początkowo mała, urocza roślinka może z czasem zagarniać dla siebie coraz większą część ogrodu. Warto więc poznać zwyczaje roślin i dowiedzieć się, jak sobie z nimi radzić, by nie zarosły całego ogrodu.
Co to są rośliny ekspansywne?
Mianem ekspansywności określa się zdolność roślin do szybkiego wzrostu połączonego z tendencją do szybkiego rozrastania się na sąsiadujące stanowiska. W konkurencji o miejsce, światło, wodę i składniki pokarmowe, rośliny ekspansywne bez trudu wygrywają ze swoimi sąsiadami. opóźniając ich wzrost. Najczęściej prowadzi to do eliminacji słabszego gatunku.
Strategie ekspansywności roślin
Rośliny ekspansywne mogą przybierać różne strategie. Aby skutecznie przeciwdziałać ich rozrostowi, zanim posadzisz takie rośliny w swoim ogrodzie powinieneś je poznać. Warto wiedzieć, że do źródeł ekspansywności roślin należy nie tylko ich zdolność do szybszego wzrostu. Jest nim również skuteczna strategia rozrodcza, dzięki której mogą zajmować coraz to nowe siedliska, a następnie wypierać z nich gatunki słabsze od siebie. Poznaj zatem najczęstsze strategie:
- Rozłogi podziemne
Wśród roślin znajdują się takie, które rozrastają się dzięki rozłogom korzeniowym lub podziemnym kłączom, które stale wypuszczają nowe pędy nadziemne. To one odpowiadają za szybszy dopływ produktów asymilacji do części podziemnych, dzięki którym potęgują im wzrost. W efekcie roślina w krótkim czasie osiąga rozmiary, przekraczające ilość przeznaczonego dla niej miejsca. Takimi gatunkami są m.in. mięta i bambus. Do niepożądanych gości w ogrodzie może należeć również podagrycznik, którego ekspansję trudno powstrzymać.
- Rozłogi nadziemne
Niektóre gatunki roślin mają tendencję do szybkiego rozprzestrzeniania się dzięki pędom, które są długie i pełzają po podłożu. Pędy te pozostawione na ziemi szybko ukorzeniają się. Do takich roślin należą np. truskawki oraz wiele gatunków chwastów. Dzięki szybkiemu wzrostowi rozłogów rośliny te mogą zajmować coraz większą powierzchnię i wypierać z niej słabszych konkurentów.
- Samosiewność
Gatunki takie jak np. pokrzywa, nagietki czy wiele odmian traw, sukces osiągają dzięki produkcji dużej ilości nasion o wysokiej zdolności kiełkowania. Siewki tych roślin pojawiają się w na tyle dużych ilościach, by w późniejszym czasie skutecznie ograniczać wzrost innych roślin.
- Długopędy
Tym co wyróżnia ekspansywne pnącza są wyjątkowo długie pędy. Rosną one bardzo szybko, a ponieważ mają pierwszeństwo w dostępie do światła, gwałtownie się rozrastają.
✔️RADA
Wiele gatunków roślin wodnych i bagiennych również jest ekspansywne. Rośliny te pozostawione bez opieki mogą bardzo szybko zarosnąć cały zbiornik. Aby uniknąć takiej sytuacji można sadzić je w zanurzonych pod wodą koszach z siatki.
Jak ograniczyć rośliny ekspansywne?
Istnieje wiele sposobów na powstrzymanie ekspansywności roślin. Wśród nich wymienić można:
- wykopywanie i dzielenie roślin - skuteczny sposób na ograniczenie rozrastania się ekspansywnych ziół i bylin.
- obwódki rabat - wykonasz je np. z plastikowej taśmy. To skuteczny sposób na powstrzymanie roślin rozmnażających się przez rozłogi do rozrastania się poza rabatę.
- usuwanie samosiewek - trzeba to robić jak najszybciej, zanim rozrosną się na tyle, że będą ograniczać rozwój sąsiadujących roślin. Dla samosiewek możesz znaleźć inne miejsce w ogrodzie.
- regularne usuwanie więdnących kwiatów - to najprostszy i zarazem najskuteczniejszy sposób na zapobieganie samosiewności.
✔️RADA
Obwódki rabat poza tym, że pomagają utrzymać w ryzach rośliny o dużej ekspansywności, mają również walory ozdobne. Wiosną sprawdź, czy nie zapadły się zbyt głęboko lub nie wysunęły się do góry. Jeśli zajdzie taka potrzeba, popraw je.
Sadzenie roślin ekspansywnych krok po kroku
Aby posadzić roślinę ekspansywną, przygotuj: wybraną roślinę, duże wiadro plastikowe, nóż, szpadel. Następnie wykonaj poniższe kroki:
1️⃣ Zanim posadzisz rośline przygotuj plastikowe wiadro. W przypadku roślin o głębokim systemie korzeniowym, usuń jego dno.
2️⃣ Wykop dołek i umieść w nim wiadro. Górna krawędź wiadra powinna znajdować się na równi z powierzchnią podłoża.
3️⃣ Wiadro wypełnij ziemią. Następnie posadź w niej sadzonkę i starannie ugnieć podłoże wokół rośliny. Na koniec obficie podlej.
Kalendarz prac, czyli co i kiedy…
WIOSNA - Ograniczanie wzrostu
To najlepszy czas na wykonanie obwódek wokół roślin, które będą ograniczały ich rozrastanie się. Duże rośliny podziel przed lub tuż po ruszeniu wegetacji.
LATO - Kontrolowanie
Nowe pędy, które wyrastają z rozłogów lub lub kłączy wycinaj wraz z korzeniami. Luźne skupiska roślin samosiewnych rozluźnij, usuwając część z nich.
JESIEŃ - Usuwanie siewek
Niepożądane samosiewki usuwaj jeszcze jesienią, ponieważ do wiosny zdążą się silnie ukorzenić.
❗UWAGA
Zwróć uwagę na pogodę. Przy usuwaniu części roślin nadmiernie rozrastających się najlepsze są dni po długotrwałych opadach. Dzięki wilgotnemu podłożu wyrywanie siewek jest o wiele łatwiejsze. Do usuwania większych fragmentów roślin wykorzystaj widły lub motykę.