Zielona oaza ciszy - ochrona przed hałasem

Czyste powietrze, własna przestrzeń i cisza - o tym marzą zapewne wszyscy. A już na pewno Ci, którzy mieszkają w mieście. Niestety taki efekt niejednokrotnie trudno osiągnąć nawet w mniejszych miejscowościach, gdzie spora część domów usytuowana jest w pobliżu ruchliwych dróg, które w momencie zakupu były jeszcze spokojnymi uliczkami. Jest jednak kilka sposobów, by osiągnąć zamierzony efekt. Z pomocą przychodzą bowiem rośliny, pozwalające na stworzenie wzdłuż ogrodzenia gęstego i szerokiego żywopłotu, który będzie pełnił rolę naturalnego ekranu akustycznego. Taka zielona ściana z posadzonych w zwartej grupie drzew i krzewów zabezpieczy nas nie tylko przed hałasem, ale też przed miejskim kurzem i wścibskimi spojrzeniami sąsiadów.

Jak pokonać hałas?

Gęste ulistnienie krzewów pozwala roślinom na filtrowanie dźwięków i łagodzenie ich oddziaływania. Skuteczność takiej zasłony jest jednak w dużej mierze zależna od tego, jakie rośliny ją tworzą. W przypadku, gdy Twój dom i ogród usytuowany jest w sąsiedztwie głośnej i ruchliwej ulicy, najlepiej sprawdzą się zarośla osłonowe z krzewów dużych i o gęstym ulistnieniu. Tego typu rośliny nie tylko ograniczą docierający z ulicy hałas, ale też będą efektywną ozdoba ogrodu i okolicy. Wśród wielu badań przeprowadzonych w celu sprawdzenia uciążliwości hałasu wykazano, że jego odczuwanie jest subiektywne. Poczucie bezpieczeństwa osoba osłoniętej w zaciszu sporej wielkości żywopłotu jest większe, a hałas drażni ją w znacznie mniejszym stopniu.

Dobór roślin na żywopłot tłumiący hałas

Jest wiele roślin, które sprawdzą się w roli żywopłotu osłonowego. Na co zwrócić uwagę przy ich wyborze? W walce z hałasem szczególnie istotne są następujące cechy roślin:

✔️ Liście zamiast igieł

Rośliny liściaste zdecydowanie lepiej tłumią hałas. Jako zasadę można przyjąć również, że im większa powierzchnia liścia, tym ich skuteczność w tym względzie jest większa.

✔️ Ustawienie liści

Nie bez znaczenia jest także to, w jakiej pozycji ustawione są liście do źródła hałasu. Liście ustawione prostopadle działaniem przypominają parawan i skuteczność ich ochrony jest większa. Taką rośliną jest np. zimozielona kalina sztywnolistna (Viburnum rhytidophyllum).

✔️ Gęstość ulistnienia

Można zauważyć również zależność, w której zdolność do tłumienia hałasu rośnie wraz z gęstością ulistnienia rośliny. Równie dużą skutecznością wykazują się krzewy posiadające mniej liści, ale liczne i dobrze rozgałęzione pędy. Zimozielone liście lub takie, które długo utrzymują się na pędach nawet po uschnięciu będą chronić przed hałasem również zimą. Taką rośliną jest np. grab.

✔️ Stopień zwarcia

To kolejny czynnik, który warto wziąć pod uwagę przy tworzeniu żywopłotu dźwiękochłonnego. Znacznie lepiej hałas zatrzymują żywopłoty zwarte, ulistnione od góry do domu niż te, które są przerzedzone i od dołu nie mają liści.

✔️ Szerokość żywopłotu

Tu zależność jest prosta - im szerszy żywopłot, tym lepszą ma zdolność do pochłaniania dźwięków. Lepiej więc będą chronić szerokie nieformowane zarośla. Wymagają one jednak znacznie więcej miejsca.

Najlepsze krzewy na żywopłot osłonowy

Wybór żywopłotu to decyzja, do której warto się przygotować. Podjęcie ostatecznej decyzji, jakie rośliny pojawią się w żywopłocie powinno być poprzedzone wiedzą na temat odmian, wymagań glebowych, a także cykliczności związanej z pielęgnacją. Nie bez znaczenia są również nasze wymagania estetyczne względem żywopłotu - powinien on bowiem wkomponować się w przestrzeń, tworząc z nią estetyczną całość. Aby ułatwić Ci wybór, poniżej prezentujemy najpopularniejsze krzewy, doskonale nadające się na żywopłot osłonowy.

• Ostrokrzew kolczasty- wysoki (2-8 m), zimozielony krzew liściasty. Kwitnie czasem już od końca kwietnia do czerwca, tworząc drobne, białe, dwupienne kwiaty. We wrześniu zawiązuje dekoracyjne, czerwone, ale trujące owoce.

Wymagania: roślina lubi półcień; najlepiej rośnie w glebie lekkiej, przepuszczalnej, piaszczysto-gliniastej, kwaśnej. Czerwone owoce zawiązują się tylko w obecności odmian zapylających.

• Różanecznik- nazywany rododendronem, to duże krzewy dorastające w Polsce średnio od 0,4 do 2,5 m. Występują w wielu odmianach. Kwitną od kwietnia do lipca, kwiaty występują w szerokiej gamie kolorów – od białych i różowych, przez pomarańczowe, do fioletowych i ciemnoczerwonych.

Wymagania: najlepiej rosną na stanowiskach półcienistych i osłoniętych przed wiatrem. Potrzebują gleb humusowych, kwaśnych. Krzewów różaneczników zazwyczaj nie tniemy, ewentualne cięcie pielęgnujące wykonuje się latem (po kwitnieniu).

• Kalina sztywnolistna- krzew liściasty osiągający wysokość do 3 - 4 metrów i podobną szerokość, dlatego polecany jest do nasadzeń w dużych ogrodach. To roślina zimozielona, kwitnąca od maja do czerwca. Biało – kremowe kwiaty zebrane w duże płaskie kwiatostany wyglądają wprost imponująco. Jest to roślina trująca.

Wymagania: preferuje stanowisko słoneczne lub lekko półcieniste, osłonięte przed wiatrem. Lubi gleby przepuszczalne, humusowe, stale lekko wilgotne. Kaliny lepiej nie ciąć - cięcie może osłabić kwitnienie, jeśli zostanie wykonany zbyt późno. Dlatego, jeśli jest taka konieczność, należy je przeprowadzić zaraz po przekwitnięciu krzewu.

• Leszczyna- wysoki krzew liściasty (2-5 m) o miotlastej koronie, znany przede wszystkim z wytwarzania jadalnych owoców - tzw. orzechów laskowych. Kwitnienie rozpoczyna bardzo wcześnie, nierzadko już w lutym pojawiają się grona żółtawych kwiatów. Orzechy dojrzewają na przełomie sierpnia i września.

Wymagania: dobrze znosi zarówno silne nasłonecznienie jak i cień. Lubi praktycznie każdą glebę ogrodową. Należy usuwać przekwitłe kwiatostany, poza tym raczej nie ciąć rośliny. Leszczyna jest odporna na mróz i miejskie zanieczyszczenia.

• Lilak pospolity- zwany bzem lub bzem lilakiem, to krzew lub niewysokie drzewo z rodziny oliwkowatych. Osiąga do 6 m wysokości. Kwitnie od kwietnia do czerwca. Wyróżnia się pięknymi kolorami kwiatów – białym, liliowym, fioletowym – oraz silnym, przyjemnym i charakterystycznym zapachem. Liście lilaka nie przetrwają zimy.

Wymagania: polecany jest na stanowiska słoneczne, osłonięte przed wiatrem. Najlepiej rośnie na glebach zasobnych, ciężkich lub średnio ciężkich, żyznych, wilgotnych. Cięcia wymagają tylko przekwitłe pędy kwiatostanowe.

• Forsycja pośrednia- krzew ozdobny, zachwycający głównie wiosną, kiedy żółte kwiaty rozwijają się na pędach jeszcze przed pojawieniem się liści. Osiąga do około 3 m wysokości i takiej samej szerokości.

Wymagania: najlepiej rośnie na ciepłym i nasłonecznionym stanowisku. Poradzi sobie również w półcieniu. Nie ma specjalnych wymagań co do gleby. Po zakończeniu kwitnienia stare pędy należy ciąć u podstawy.

• Dereń świdwa- krzew ozdobny o dość zwartym pokroju, który urozmaicony jest zielonymi, jajowatymi liśćmi, przebarwiającymi się jesienią na jasnoczerwony odcień. osiąga wysokość od 3 do 5 m. W okresie od maja do czerwca krzew wydaje drobne, białe kwiatki zbierające się w baldachy. Po przekwitnięciu, na ich miejscu pojawiają się owoce w postaci czarnych jagód.

Wymagania: bardzo szybko dostosowuje się do warunków, które mu stworzymy. Jeżeli chcemy uzyskać jak najliczniejsze owoce, a także liście i pędy, które przebarwiają się dekoracyjnie, powinniśmy krzewom zapewnić słoneczne stanowiska. Dereń pospolity dobrze czuje się również w półcieniu. Najlepsza dla derenia będzie gleba przepuszczalna, zasobna w wapno. Doskonale radzi sobie z zanieczyszczeniami powietrza.

• Grab zwyczajny- należy do rodziny brzozowatych, zwykle osiąga 10-25 m wysokości. Jest to drzewo krótkowieczne, wolno rosnące. Grab łatwo rozpoznać nawet zimą, gdyż jego konary i pędy pokryte są popielato-srebrzysto-zielonkawą korą z pasmami. Ma tendencję do tworzenia wielu pni. Owocem grabu jest jednonasienny orzeszek z trójklapową okrywą.

Wymagania: należy do gatunków cieniolubnych – może rosnąć w półcieniu lub w cieniu. Toleruje różne typy gleb, w tym lekkie i piaszczyste, ale optymalne są podłoża żyzne, umiarkowanie wilgotne, o odczynie obojętnym do lekko zasadowego. Bardzo dobrze reaguje na cięcie.

Ważne przy sadzeniu żywopłotu

1️⃣ Wybór roślin

Na żywopłot osłonowy wybieraj gatunki krzewów, których stanowisko przeznaczone pod nasadzenia będzie optymalne pod względem warunków glebowych i świetlnych. Przy ruchliwych ulicach najlepiej sprawdzą się rośliny odporne na spaliny. Zwróć uwagę, by sadzonki były dobrze rozgałęzione - niezależnie czy znajdują się w pojemnikach, czy mają osłoniętą bryłę korzeniową czy nagie korzenie.

2️⃣ Przygotowanie podłoża

Przygotowanie podłoża ma ogromne znaczenie. Zanim posadzisz rośliny wykop rów o szerokości 50-60 cm, głęboki na dwa sztychy szpadlem. Ziemię z wykopu wymieszaj z kompostem i pełnoskładnikowym nawozem organicznym. Jeżeli gleba jest ciężka, spulchnij dodatkowo dno rowu.

3️⃣ Sadzenie rzędów

Przygotowany rów pod sadzonki to gwarancja równomiernie i gęsto rosnącego żywopłotu. Rośliny posadź w nim gęściej niż zwykle.

4️⃣ Regularne podlewanie

Pamiętaj, by młode krzewy, szczególnie w pierwszym roku po posadzeniu podlewać regularnie. Zwróć na to większą uwagę w okresach bezdeszczowych.

5️⃣ Ściółkowanie

Podłoże okryj ściółką z kory lub słomą. Powstrzyma to rozwój chwastów i ograniczy parowanie wody z gleby.

 ✔️RADA

Częstym problemem są małe ogrody z dużym natężeniem hałasu, w których nie ma miejsca na szerokie żywopłoty. Dobrym rozwiązaniem w takim przypadku jest urządzenie zielonej ściany chroniącej przed hałasem. Do jej wykonania można użyć gotowe elementy, które posiadają wgłębienia, w których można posadzić rośliny odporne o pożądanym pokroju, np. płożącym lub wzniesionym. Innym rozwiązaniem są wały ziemne.

Kalendarz prac, czyli co i kiedy…

WIOSNA - Sadzenie

Najlepszy czas, byś posadził rośliny. Starsze żywopłoty możesz zasilić kompostem lub nawozem organicznym.

LATO - Cięcie

Lato to dobry okres do cięcia żywopłotów formowanych. Krzewy zimozielone tnij w sierpniu, pozostałe w końcu czerwca i w razie potrzeby ponownie na początku sierpnia.

ZIMA - Odśnieżanie

Żywopłot, zwłaszcza zimozielony, regularnie otrząsaj ze śniegu. Dzięki temu zapobiegniesz łamaniu się pędów.