Mączniak w ogrodzie - skuteczna walka z chorobą

Mączniak to jedna z najczęściej spotykanych chorób grzybowych w naszych ogrodach. Pod tą ogólną nazwą kryje się spora grupa chorób, które wywoływane są przez grzyby z rzędu mączniakowców. Występują one w ponad stu gatunkach! Niektóre z nich atakują tylko określone rośliny. Stosując proste środki można ochronić rośliny przed szkodami wywołanymi przez mączniaka. Zobacz czym się charakteryzuje i jak rozpoznać objawy mączniaka prawdziwego i rzekomego. Poznaj skuteczne metody na zwalczanie mączniaka w ogrodzie!

Grzyb mączniak - ogólna charakterystyka

Mączniak jest chorobą wywoływana przez pewną grupę grzybów. Źródłem zakażenia są zarodniki grzybów przenoszone drogą bezpośredniego kontaktu z chorująca roślina lub przez wiatr. Niektóre z nich opanowują tylko określone rośliny. Ze względu na symptomy chorobowe mączniaka można podzielić na dwie grupy – mączniaka prawdziwego oraz mączniaka rzekomego. Na większości roślin zwalcza się je tymi samymi środkami. W przypadku warzyw i owoców jednak sposób postępowania zależy od rodzaju choroby. Warto zatem poznać mączniaki bliżej.

Mączniak prawdziwy

Warunkami sprzyjającymi pojawieniu się mączniaka prawdziwego jest ciepła i sucha pogoda. Samo zakażenie rośliny mączniakiem następuje tylko w wilgotnym środowisku – grzybowi jednak wystarczy do tego mgła lub poranna rosa. Pierwszym objawem choroby jest białaławy, mączysty nalot na górnej lub dolnej stronie liści, który nietrudno zetrzeć. Nalot może pojawić się także na łodydze i kwiatach. Mączniak prawdziwy to choroba, która osłabia roślinę. Jej oznaki poznasz po więdniejących i zasychających liściach, które najczęściej jednak nie opadają. U mocno zaatakowanych przez mączniaka prawdziwego roślin mogą obumierać całe ich części.

Mączniak rzekomy

Mączniak rzekomy w wyglądzie i objawach nieco różni się od prawdziwego. Jego objawy nie od razu mogą rzucić ci się w oczy tak bardzo, jak w przypadku mączniaka prawdziwego. Ponadto początkowo bardzo łatwo pomylić je z powszechnymi plamistościami. Nie trudno przeoczyć początek choroby, a ta rozprzestrzenia się niezwykle ekspansywnie. Dlatego też uznawany jest on za groźniejszy. Mączniaka rzekomego rozpoznasz po żółtobrązowych, niekiedy przybierających odcienie czerwieni, plamach na liściach i białawym nalocie na dolnej stronie liści. Pojawieniu się tej choroby sprzyja wilgotna pogoda. Szczególnie groźna jest ona dla warzyw, może bowiem doprowadzić do całkowitego zniszczenia plonów.

Zapobieganie mączniakom

Jeżeli Twoje rośliny są zdrowe, lepiej dmuchać na zimne i zapobiegać, zanim mączniaki zaatakują roślinę i w konsekwencji doprowadzą do jej uszkodzenia lub obumarcia. Zobacz, co możesz zrobić, by temu zapobiec.

➡️ Rośliny szczególnie wrażliwe umieszczaj na przewiewnych stanowiskach, róże i lilaki najlepiej na suchych i nasłonecznionych.

➡️ Ponieważ powstawaniu choroby sprzyjają zbyt gęste nasadzenia, stosuj zalecane odstępy między roślinami.

➡️ Jeśli krzewy są zbyt gęste powinieneś je silnie prześwietlić - mogą bowiem utrudniać dostęp powietrza do wnętrza rośliny.

➡️ Do uprawy wybieraj gatunki lub odmiany, które uchodzą za odporne na mączniaka.

➡️ Jeśli zauważysz pierwsze objawy choroby, natychmiast zastosuj biologiczne środki wzmacniające, np. wywary ziołowe.

➡️ Rośliny podlewaj bezpośrednio na glebę w okolicach systemu korzeniowego, tak aby nie moczyć liści. Nie używaj do podlewania zraszacza.

➡️ Liście, które opadły, usuń spod roślin - mogą być miejscem rozwoju zarodników, które wiosną, po przezimowaniu, zaatakują pędy.

➡️ Zapobiegawczo opryskuj rośliny środkami biologicznymi, które podnoszą ich odpornosć.

 ✔️RADA

Jeżeli dostrzeżesz, że mączniak dopiero co zaatakował roślinę, czyli jest we wczesnym stadium, możesz dość szybko zahamować jego rozwój. Najważniejszy warunek, który musisz spełnić, to usunięcie i zniszczenie zaatakowanych pędów. Nie używaj ich do kompostowania!

  ℹ️ WARTO WIEDZIEĆ

Zapobieganiu mączniakowi sprzyja prawidłowe nawożenie. Szczególną uwagę zwróć na azot, którym nie wolno przenawozić roślin. Jest to składnik konieczny dla wzrostu roślin, jednocześnie bardzo go pobudza. Przedawkowany jednak znacznie osłabia odporność rośliny na choroby.

Naturalne środki do zwalczania mączniaka

Gdy spostrzeżesz, że Twoje rośliny zaatakowały patogeny grzybowe zacznij od walki z nimi naturalnymi sposobami. Poniżej zamieszczamy kilka najpopularniejszych i sprawdzonych sposobów:

• Opryski

Po stwierdzeniu pierwszych objawów , a jeszcze lepiej zapobiegawczo, opryskuj roślinę i glebę wokół niej odpowiednim środkiem. Najlepiej jeśli wykonasz to - razy w głównej fazie sezonu wegetacyjnego (od czerwca do sierpnia).

• Wywar ze skrzypu polnego

Na 1 kilogram świeżego lub gram suszonego skrzypu polnego przygotuj 10 litrów wody. Ziele zalej wodą i pozostaw na noc. Następnego dnia gotuj całość przez 30 minut (nie wymieniaj wody). Pozostaw do ostygnięcia i odcedź. Zaatakowane chorobą rośliny spryskuj wywarem rozcieńczonym wodą w stosunku 1:5.

• Wywar z czosnku

Na 10 litrów wody przygotuj 75 gram drobno posiekanego czosnku. Wodę zagotuj, następnie zalej nią czosnek i pozostaw do ostygnięcia. Rośliny spryskuj wywarem - nie rozcieńczaj!

Gdy nic nie pomaga…

Przy bardzo silnym opanowaniu roślin przez mączniaka nie pozostaje nic innego, jak użycie środków chemicznych. Dostępne w ofercie wielu sklepów ogrodniczych preparaty odpowiednio stosowane i dawkowane nie są szkodliwe dla ludzi. Przy zachowaniu właściwych terminów oprysku, na owocach w okresie zbiorów nie pozostają ślady preparatu.

❗UWAGA

Fungicydy, czyli chemiczne środki zwalczające choroby grzybowe stosuj wyłącznie w przypadku roślin wartościowych, gdy wszystkie inne sposoby okazały się nieskuteczne. Stosując tego typu środki ściśle przestrzegaj zaleceń producenta preparatu, a podczas oprysku noś maseczkę ochronną i rękawice.

Rośliny szczególnie podatne na mączniaka

• róża

Objawy: pąki i liście pokryte białym nalotem.

Zapobieganie: wybieraj stanowisko przewiewne; nie przesadzaj z nawożeniem preparatami na bazie azotu; usuwaj liście, które opadły.

• begonia

Objawy: bardzo podatna na mączniaka; białe plamy na liściach.

Zapobieganie: zapewnij roślinie odpowiednie stanowisko: w półcieniu, nie za ciepło oraz duża wilgotność powietrza.

• cynia

Objawy: biały nalot na liściach, pąkach i łodygach.

Zapobieganie: wybieraj odmiany odporne na patogeny; sadź na zasobnych stanowiskach.

• lilak

Objawy: najczęściej zaatakowane są liście i wierzchołki pędów.

Zapobieganie: wybierz stanowisko słoneczne i zasobne; zadbaj o przepuszczalna glebę.

• malina

Objawy: zniekształcenie końców i spodniej strony liści.

Zapobieganie: jesienią wyściełaj glebę na pół rozłożonym kompostem; nie podlewaj zbyt obficie.

• borówka czarna

Objawy: biały nalot na końcach liści.

Zapobieganie: wybieraj gatunki odporne; stosuj ściółkę; podlewaj deszczówką.

• ogórek

Objawy: biały nalot na liściach i kwiatach.

Zapobieganie: unikaj zbyt obfitego podlewania; ogórki uprawiaj na folii lub wyściełaj glebę słomą.

• jabłoń

Objawy: białe plamy na liściach, owocach i pędach.

Zapobieganie: wybieraj odmiany odporne; najlepiej sadź stare, dobrze znane miejscowe odmiany.

Kalendarz prac, czyli co i kiedy…

WIOSNA - Zapobieganie

Opryskuj rośliny naturalnymi środkami zapobiegawczymi i wzmacniającymi.

LATO - Kontrolowanie

Regularnie sprawdzaj stan zdrowotny roślin. Dzięki temu będziesz mógł możliwie wcześnie wykryć początek choroby. Zainfekowane części roślin usuwaj.

JESIEŃ - Cięcie roślin

Zajęte przez chorobę części rośli przycinaj, usuwając wszystkie zmienione chorobowo pędy.