Groźna rodzinka - opuchlaki w ogrodzie

Opuchlaki choć wyglądają na niegroźne żuczki, są zmorą każdego ogrodnika. To szkodniki wielu roślin w ogrodach, na balkonach, tarasach oraz w domu. Opuchlaki mogą atakować rośliny w zasadzie cały rok, a zwalczać należy zarówno larwy, jak i osobniki dorosłe.

Jak wyglądają opuchlaki?

Opuchlaki są chrząszczami osiągającymi długość 7-12 mm. Zazwyczaj mają ciemne, czarnobrązowe ciało. Osobniki o jasnym, np. żółtym ubarwieniu są rzadziej spotykane. Na pokrywach opuchlaków występują charakterystyczne bruzdy. Opuchlaki należą do nielotnych owadów, potrafią natomiast bardzo szybko biegać. Cechą charakterystyczną opuchlaków jest krótki, szeroki “ryjek”. W ciągu roku pojawia się jedna generacja szkodników. Od kwietnia samice opuchlaków opuszczają swoje zimowe kryjówki by w maju złożyć jaja. Dorosłe chrząszcze mogą żyć nawet do trzech lat, w tym czasie składają do 1000 jaj.

Opuchlaki przechodzą cztery stadia rozwojowe: jaja, larwy, poczwarki i owady dorosłe. Samice opuchlaków składają kuliste jaja na szyjce korzeniowej rośliny. Mają one wielkość ok 1 mm, początkowo są białe, z czasem ciemnieją. Po dwóch - trzech tygodniach wylęgają się z nich larwy kształtem przypominające pędraki wielkości do 10 mm. Larwy opuchlaków są koloru żółtawego z brązową głową i trzema parami odnóży. Żerują pod ziemią, na korzeniach roślin. Larwy, które nie osiągnęły stadium poczwarki w pierwszym roku, zimują pod ziemią i dopiero w marcu kolejnego roku przepoczwarzają się. Po około ośmiu tygodniach, pod koniec maja, z jasnych poczwarek wielkości 10 mm wylęgają się dorosłe chrząszcze.

Ślady obecności opuchlaków

Opuchlaki prowadzą nocny tryb życia. Chrząszcze te po zmroku wspinają się na rośliny. Żerując na liściach, pozostawiają na ich brzegach charakterystyczne zatokowate uszkodzenia. Opuchlaki mogą również uszkadzać pąki oraz korę drzew i krzewów. Szkody, jakie wyrządzają chrząszcze, są jednak znacznie mniejsze niż te, które powodują larwy. Skutkiem działalności opuchlaków może być także obgryziona kora na grubszych korzeniach, uszkodzenia nasad łodygi, a w przypadku roślin z bulwiastymi korzeniami wygryzione dziury w bulwach i cebulach. Żerujące pod ziemią larwy trudno dostrzec, uszkadzają przede wszystkim włośniki. Zorientujemy się, że są gościem w naszym ogrodzie po marniejących w oczach roślinach, które z łatwością wyjmiemy z podłoża. Objawem obecności opuchlaków na roślinach zielonych jest szybkie więdnięcie i obumieranie pędów. W przypadku młodych drzewek i krzewów zaatakowanych przez opuchlaki dostrzegalny jest zahamowany wzrost roślin, któremu często towarzyszy przedwczesne opadanie liści i obumieranie rośliny.

Zwalczanie opuchlaków

Walka z opuchlakami nie należy do najłatwiejszych. Sprawę utrudnia to, że chrząszcze rozmnażają się bardzo szybko, a ponadto są one dzieworodne, w związku z tym samiec do powstania potomstwa nie jest im potrzebny. Jednocześnie szkodniki te w tym samym czasie mogą występować w różnych fazach rozwoju. Jedyną szansą zatem na uratowanie upraw przed opuchlakami jest uważna obserwacja ogrodu i możliwie jak najszybsza reakcja. Nie można doprowadzić do ich rozprzestrzeniania się. Podejmując się zwalczania opuchlaków należy pozbyć się zarówno larw jak i dorosłych owadów. Istnieją różne metody pozbycia się opuchlaków: mechaniczne, biologiczne i chemiczne.

Mechaniczne zwalczanie opuchlaków

Najskuteczniejszą i najszybszą metoda zwalczania wykrytych chrząszczy lub larw jest po prostu zbieranie szkodników a następnie niszczenie ich. Podejmując się walki w ten sposób, szczególną uwagę należy zwrócić na rośliny doniczkowe, które są chętnie atakowane oraz na świeżo zakupione rośliny, które z kolei mogą stać się ogniskiem porażenia. Jak mechanicznie opuchlaki? Podpowiadamy cztery skuteczne strategie:

• Zapobieganie

Doskonale sprawdza się stare powiedzenie, że lepiej zapobiegać niż leczyć. Dlatego podczas przesadzania roślin zakupionych w pojemnikach sprawdź dokładnie bryły korzeniowe. Unikniesz wówczas przeniesienia wraz z nimi szkodników.

• Pułapki

Obok porażonych roślin ustaw doniczki ze słomą lub wiórami. Chrząszcze chętnie szukają w nich schronienia. pamiętaj, by codziennie je wymieniać. Zbieranie opuchlaków może ułatwić również rozłożenie wokół krzewów desek, pod którymi będą gromadzić się szkodniki.

• Nocna kontrola

Opuchlaki żerują podczas nocy. Jeśli więc odkryjesz ślady żerowania opuchlaków na liściach przeszukaj rośliny nocą przy użyciu latarki. Uwaga - chrząszcze szybko spadają z liści.

• Przesadzanie

Szkodniki możesz zwalczać mechanicznie również przy okazji przesadzania czy dzielenia roślin lub przekopywania ziemi. Więdnące, żółknące rośliny wyjmij z doniczek. Dokładnie przeszukaj bryłę korzeniową. W przypadku odkrycia jaj lub larw oczyść lub starannie wymień podłoże.

Biologiczne zwalczanie opuchlaków

Skutecznym środkiem biologicznym przeciwko larwom są pasożytnicze nicienie. Można je zakupić w dobrych sklepach ogrodniczych. Jednym z tego typu preparatów jest Larvanem - dokładniej pisaliśmy o nim na naszym BLOGU.

Pasożyty rozpuszcza się w wodzie i tak przygotowanym preparatem podlewa się porażone rośliny. Nicienie wnikają do wnętrza larw i niszczą je. Martwe larwy przybierają barwę czerwonobrązową. Trzeba pamiętać, że nicienie są skuteczne tylko w temperaturze powyżej 12°C. Dlatego najlepiej stosować je w okresie wiosennym (kwiecień-maj). W szklarni natomiast można zacząć je stosować już od końca marca do października.

Chemiczne zwalczanie opuchlaków

Jeśli metody mechaniczne i biologiczne zawiodą można zastosować zwalczanie chemiczne opuchlaków. Na rynku dostępne są różne preparaty. Stosując insektycydy trzeba jednak pamiętać, że są one silnie trujące i mogą powodować szkody w całym lokalnym środowisku, niszcząc zarówno szkodniki jak i owady pożyteczne w ogrodzie. W przypadku używania tego typu środków należy więc ściśle przestrzegać wskazówek producenta.

Rośliny, na których żerują opuchlaki

Opuchlak truskawkowiec występuje pospolicie na różnych gatunkach roślin. Jest on częstym “gościem” na krzewach, bylinach i ozdobnych pnączach. Szczególnym przysmakiem opuchlaków są rośliny grubolistne, w szczególności: truskawki, maliny, trzmieliny, różaneczniki, żurawki, ostrokrzewy. Opuchlaki sieją spustoszenie również na roślinach takich, jak paprocie, pierwiosnki, hortensje, róże, lilaki, bluszcz, cisy rododendrony, złocienie, winorośl, drzewka cytrynowe i pomarańczowe, begonie, fuksje, kamelie, cyklameny, grubosze.