Ciekawe krzyżówki roślin.

Krzyżowanie ze sobą poszczególnych gatunków roślin od dawna jest podstawową metodą pozyskiwana nowych odmian ozdobnych i uprawnych. Krzyżówki zwykle posiadają najlepsze cechy swoich rodziców i dają ciekawsze kwiaty lub lepsze owoce. Zwiększenie się ogólnej zmienności roślin daje możliwość wyboru roślin lepiej przystosowanych do nowych warunków środowiska. Ma to szczególne znaczenie przy wykorzystywaniu form sprowadzonych z odległych rejonów geograficznych.

Przedstawię Wam dzisiaj kilka roślin które poprzez skrzyżowanie dały niezwykle ciekawe a zarazem niezwykle użytkowe rośliny ! Wygląda jak zwyczajny krzaczek pomidora z małymi owocami typu cherry. Niezwykłość kryje się pod ziemią, gdzie z tej samej rośliny wyrastają bulwy ziemniaków. TomTato, czyli pomidoroziemniak, jest ogrodniczym wynalazkiem brytyjskiej firmy Thompson & Morgan. Roślina powstała dzięki tradycyjnej metodzie szczepienia, która pokrótce polega na łączeniu fragmentu jednej rośliny (zwanego zrazem) z ukorzenioną rośliną, czyli podkładką. Powierzchnie łodyg w tym przypadku pomidora i ziemniaka muszą być takie same, tej samej grubości, aby przylegały do siebie dość ściśle, żeby wszystkie warstwy mogły się połączyć. Najczęściej szczepi się rośliny blisko spokrewnione – tego samego gatunku, tutaj udało się z jednej rodziny (Solanaceae). Z racji przynależności do jednej rodziny botanicznej, pomidor i ziemniak są naturalnie „kompatybilne”. Każda roślina szczepiona jest ręcznie, nie ma tutaj mowy o jakiejkolwiek modyfikacji genetycznej. Proces łączenia jest naturalny i zupełnie bezpieczny. Roślina ta jest dedykowana głównie amatorom-ogrodnikom, początkowo z pewnością pasjonatom, którzy dysponują niewielką powierzchnią uprawy, np. działką. Może być także wykorzystana jako balkonowa, przy czym wymaga co najmniej 50-litrowego pojemnika uprawowego. Jako podłoże wykorzystać można ziemię ogrodniczą, ale niezbyt zasobną w azot, natomiast bogatą w fosfor i potas. Podczas uprawy wskazane jest stosowanie magnezu i mikroelementów – np. boru, miedzi.

Kolejną ciekawą roślina powstałą poprzez krzyżowanie jest malinojeżyna. Ten oryginalny krzew jagodowy został wyhodowany przez skrzyżowanie maliny z jeżyną, dlatego po malinie odziedziczył duże owoce czerwonego lub bordowego koloru, a po jeżynie długie, wiotkie pędy. Malinojeżyna rośnie zwykle dość silnie, posiada rozgałęzione, kolczaste, długie, dochodzące nawet do 4 m. pędy oraz bardzo dobre, słodkie, duże, walcowate, lekko wydłużone, czerwone lub ciemnoczerwone owoce, wyglądem przypominające owoce obu gatunków rodzicielskich. Krzew nie tworzy rozłogów, dlatego nie rozrasta się na boki jak np. malina. Owoce zawiązują się na u niego na pędach dwuletnich i dojrzewają latem (VII-VIII), dając zwykle obfite plony. W uprawie spotyka się głównie dwie odmiany malinojeżyny: „Tayberry” bardzo plenna, dająca smaczne, ciemnoczerwone, soczyste owoce oraz jej wersję bezkolcową „Buckingham Tayberry”.

Malinojeżyna to krzew bardziej wymagający, niż gatunki rodzicielskie z których powstał. Do prawidłowego wzrostu i obfitego owocowania wymaga stanowiska słonecznego, ciepłego i osłoniętego od wiatru oraz żyznej, próchniczej, zasobnej w składniki pokarmowe, umiarkowanie wilgotnej, przepuszczalnej gleby o lekko kwaśnym odczynie pH. Bardzo źle znosi podłoża mokre i ciężkie oraz suche i piaszczyste. Nie toleruje przesuszenia, dlatego w okresy bezdeszczowe wymaga podlewania. Nie jest też rośliną całkowicie odporną na niskie temperatury i oczekuje zimowego okrycia. Pędy krzewów prowadzonych przy rusztowaniach, późną jesienią przygina się do ziemi, okrywając grubą włókniną, natomiast rośliny prowadzone przy palikach, owija się włókniną lub słomianą matą, bez zdejmowania pędów. Zimową osłonę należy usunąć z krzewów wczesną wiosną. Przy sadzeniu malinojeżyn należy też unikać zagłębień terenu, w których zimą mogą tworzyć się tzw. zastoiska mrozowe. Malinojeżynę możemy prowadzić w formie kolumnowej lub szpalerowej (podobnie jak jeżyny). W pierwszym przypadku kilka pędów dwuletnich przywiązuje się do mocnej, pionowej podpory w postaci palika, a po zakończonym owocowaniu usuwa się najstarsze, przywiązując do podpory pędy młode. Chcąc prowadzić malinojeżynę w formie szpalerowej, należy przygotować dla niej odpowiednią konstrukcję z ustawionych pionowo palików z dwoma rzędami poziomo rozciągniętego drutu, który powinien znajdować się na wys. 0,6 m. oraz 1,2 m. Rośliny sadzi się przy rusztowaniu co 1,5 -2 m., aby miały możliwość swobodnego wzrostu. Następnie na przygotowanych drutach rozpina się pędy krzewu, przycinając je na wys. ok. 1,6 m., a po owocowaniu usuwa najstarsze i najsłabsze, przywiązując do rusztowania pędy silne i młode.

Porzeczkoagrest to mieszaniec porzeczki i agrestu. Owoce porzeczkoagrestu wyróżniają się nietypowym smakiem, są bogate w witaminy. Zaletą porzeczkoagrestu jest brak kolców oraz niewielkie wymagania uprawowe. Ten owocowy krzew nadaje się do uprawy w zasadzie w każdym ogrodzie. Porzeczkoagrest to krzew owocowy osiągający duże rozmiary –czasem dochodzi do 2 m wysokości. Ma formę pienną lub krzaczastą. Prawidłowo uprawiany może dostarczyć nawet 6 kg owoców. Wyczuwa się w nich smak zarówno porzeczki (jest bardziej wyrazisty), jak i agrestu. Owocuje od lipca do sierpnia. Roślinę można z powodzeniem uprawiać w ogrodzie, polu lub na działce. Porzeczkoagrest najlepiej plonuje na stanowisku słonecznym. Optymalne są gleby żyzne, próchnicze, przepuszczalne o lekko kwaśnym odczynie. Znosi gorsze typy gleb. Jest w pełni mrozoodporny. Nie wymaga okrycia na zimę. Porzeczkoagrest można sadzić jesienią lub wiosną. Rozstawa między krzewami (w zależności od siły wzrostu danej odmiany) wynosi 1,2-1,5 m. Po posadzeniu należy skrócić pędy nad drugim lub trzecim oczkiem. W czasie susz okazy zaleca się nawadniać – zabieg znacznie wpływa na wysokość i jakość plonów. Warto stosować nawozy organiczne i ściółkowanie (najlepiej z kompostu). Ważnym zabiegiem pielęgnacyjnym w uprawie porzeczkoagrestu jest cięcie krzewów. Trzeba przy tym pamiętać, że najefektywniej plonuje na pędach jednorocznych. Raz na kilka lat należy odmłodzić krzew, usuwając część najstarszych pędów. Ponadto regularnie – corocznie – usuwa się pędy uszkodzone, porażone przez choroby, słabe i skierowane do wnętrza korony. Gatunek profilaktycznie trzeba chronić przed chorobami i szkodnikami. Największe problemy sprawia amerykański mączniak agrestu i rdza wejmutkowo-porzeczkowa.

Odmiany porzeczkoagrestu mogą różnić się siłą wzrostu, plennością, terminem owocowania oraz wyglądem i smakiem owoców.

• 'Josta' – posiada ciemne, gładkie owoce o kwaskowatym smaku;

• 'Croma' – odmiana o bardzo silnym wzroście, mało podatna na choroby.